Έθιμο της "Μαρτιάς" & "Χελιδονίσματα" !!! (Video)
Το έθιμο της "Μαρτιάς" είναι πολύ παλιό,
αφού κατά μία εκδοχή έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα. Σύμφωνα με
αυτό, από τη 1η ως τις 31 του Μάρτη, οι άνθρωποι φορούν στον καρπό του
χεριού τους ένα αυτοσχέδιο βραχιολάκι, γνωστό ως "Μάρτης" ή "Μαρτιά".
Πώς φτιάχνεται η "Μαρτιά"
Η
λαϊκή παράδοση, λέει ότι η "Μαρτιά" προστατεύει τα πρόσωπα όσων τη
φορούν από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης, που είναι πολύ δυνατός!
Πώς φτιάχνεται η "Μαρτιά"
Η κατασκευή είναι εξαιρετικά απλή, αφού
αρκούν δυο κλωστές πλεξίματος - μία λευκή και μία κόκκινη. Τις βάζουμε
την μια δίπλα στην άλλη και στη συνέχεια τις στριφογυρίζουμε σφιχτά.
Τυλίγουμε το αυτοσχέδιο βραχιολάκι στον καρπό μας και κάνουμε έναν
κόμπο για να το στερεώσουμε. Στο τέλος κόβουμε όση κλωστή έχει
περισσέψει.
Το βραχιολάκι το αφαιρούμε από το χέρι μας στο τέλος Μαρτίου, ενώ σε πολλές περιοχές της Ελλάδας το αφήνουν πάνω στις τριανταφυλλιές όταν δουν το πρώτο χελιδόνι, για να τον πάρουν τα πουλιά και να χτίσουν τη φωλιά τους!
Στο διάστημα αυτό τρώνε χόρτα, όσπρια, βραστές σκέτες πατάτες, όλα χωρίς λάδι, και θαλασσινά, όπως πεταλΐδες, κοχλιούς, φούσκες, αχινούς, πίνες και άλλα.
Τα παιδιά περνούσαν από σπίτι σε σπίτι κι έλεγαν τα κάλαντα για τον ερχομό της άνοιξης, κρατώντας ένα ομοίωμα χελιδονιού (προάγγελου της άνοιξης) και τραγουδούσαν :
Το βραχιολάκι το αφαιρούμε από το χέρι μας στο τέλος Μαρτίου, ενώ σε πολλές περιοχές της Ελλάδας το αφήνουν πάνω στις τριανταφυλλιές όταν δουν το πρώτο χελιδόνι, για να τον πάρουν τα πουλιά και να χτίσουν τη φωλιά τους!
Σε όλα τα Βαλκάνια υπάρχει αντίστοιχο έθιμο
Το έθιμο της "Μαρτιάς" το συναντάμε στις παραδόσεις σχεδόν όλων των Βαλκανικών χωρών. Στη Βουλγαρία, ονομάζεται "Μαρτενίτσα", στα Σκόπια "Μάρτινκα", στην Αλβανία "Βερόρε".
Από τις πιο ενδιαφέρουσες όμως παραδόσεις είναι εκείνη των Ρουμάνων, που ονομάζουν το βραχιολάκι του Μάρτη "Μάρτιζορ" και το συνδέουν με την μυθολογία. Σύμφωνα με τον μύθο τους, ο Θεός Ήλιος μεταμορφωμένος σε νεαρό άνδρα, είχε κατέβει στη Γη γιατί γινόταν μια λαμπρή γιορτή. Εκεί, τον απήγαγε ένας δράκος, με αποτέλεσμα να βυθιστεί ολόκληρος ο κόσμος στο σκοτάδι και να επικρατήσει βαρυχειμωνιά!
Στην προσπάθειά τους να σώσουν τον Θεό Ήλιο και να ξαναφέρουν την Άνοιξη στη γη, μία ομάδα νεαρών κατάφεραν να σκοτώσουν τον δράκο και να απελευθερώσουν τον Ήλιο. Ο αρχηγός τους όμως, ο πιο γενναίος από όλους, σκοτώθηκε κατά τη μάχη και το αίμα του έβαψε κόκκινο το χιόνι.
Από τότε, κάθε 1η Μαρτίου, στη Ρουμανία πλέκουν το "Μάρτισορ" με κόκκινη και άσπρη κλωστή, συμβολίζοντας με την κόκκινη το αίμα του νεαρού άνδρα και την αυτοθυσία του, ενώ με την άσπρη αγνότητα.
Λέγεται πως πρώτη το ξεκίνησε η κόρη του Κλεόβουλου στη Λίνδο τον 6ο αιώνα πΧ. Παλαιότερα νήστευαν ολόκληρη τη Σαρακοστή και έτρωγαν μόνο μία φορά την ημέρα. Μερικές νησιώτισσες τηρούν ακόμη αυτή τη νηστεία.
Το έθιμο της "Μαρτιάς" το συναντάμε στις παραδόσεις σχεδόν όλων των Βαλκανικών χωρών. Στη Βουλγαρία, ονομάζεται "Μαρτενίτσα", στα Σκόπια "Μάρτινκα", στην Αλβανία "Βερόρε".
Από τις πιο ενδιαφέρουσες όμως παραδόσεις είναι εκείνη των Ρουμάνων, που ονομάζουν το βραχιολάκι του Μάρτη "Μάρτιζορ" και το συνδέουν με την μυθολογία. Σύμφωνα με τον μύθο τους, ο Θεός Ήλιος μεταμορφωμένος σε νεαρό άνδρα, είχε κατέβει στη Γη γιατί γινόταν μια λαμπρή γιορτή. Εκεί, τον απήγαγε ένας δράκος, με αποτέλεσμα να βυθιστεί ολόκληρος ο κόσμος στο σκοτάδι και να επικρατήσει βαρυχειμωνιά!
Στην προσπάθειά τους να σώσουν τον Θεό Ήλιο και να ξαναφέρουν την Άνοιξη στη γη, μία ομάδα νεαρών κατάφεραν να σκοτώσουν τον δράκο και να απελευθερώσουν τον Ήλιο. Ο αρχηγός τους όμως, ο πιο γενναίος από όλους, σκοτώθηκε κατά τη μάχη και το αίμα του έβαψε κόκκινο το χιόνι.
Από τότε, κάθε 1η Μαρτίου, στη Ρουμανία πλέκουν το "Μάρτισορ" με κόκκινη και άσπρη κλωστή, συμβολίζοντας με την κόκκινη το αίμα του νεαρού άνδρα και την αυτοθυσία του, ενώ με την άσπρη αγνότητα.
Τα χελιδονίσματα
Εμείς να προσθέσουμε ότι παράλληλα με το έθιμο της "Μαρτιάς" ένα άλλο έθιμο που κρατά και αυτό από την Αρχαιότητα είναι τα "Χελιδονίσματα". Σύμφωνα με μια παράδοση, το χελιδόνισμα είναι ένα παλιό έθιμο του Μαρτίου που σχετίζεται με τον ερχομό των χελιδονιών. Λέγεται πως πρώτη το ξεκίνησε η κόρη του Κλεόβουλου στη Λίνδο τον 6ο αιώνα πΧ. Παλαιότερα νήστευαν ολόκληρη τη Σαρακοστή και έτρωγαν μόνο μία φορά την ημέρα. Μερικές νησιώτισσες τηρούν ακόμη αυτή τη νηστεία.
Στο διάστημα αυτό τρώνε χόρτα, όσπρια, βραστές σκέτες πατάτες, όλα χωρίς λάδι, και θαλασσινά, όπως πεταλΐδες, κοχλιούς, φούσκες, αχινούς, πίνες και άλλα.
Τα παιδιά περνούσαν από σπίτι σε σπίτι κι έλεγαν τα κάλαντα για τον ερχομό της άνοιξης, κρατώντας ένα ομοίωμα χελιδονιού (προάγγελου της άνοιξης) και τραγουδούσαν :
Σχόλια